KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ KKTC'de Var Olan Yargının Bugünkü Yapısı

KKTC'de Var Olan Yargının Bugünkü Yapısı

          7 Mayıs 1985 tarihinde yürülüğe giren KKTC Anayasının 141. maddesi Yüksek Adliye Kurulunun Kuruluşu ve İşleyişini düzenlemiştir, buna göre Yüksek Adliye Kurulu, Yüksek Mahkeme Başkanı ve yedi üyesi, Cumhurbaşkanının ve Cumhuriyet Meclisinin atadıkları birer üye, Cumhuriyet Başsavcısı  ve Barolar Birliğinin seçtiği birer üyeden olmak üzere toplam  oniki üyeden oluşmaktadır. Atanan ve seçilen üyelerin görev süresi üç yıl ise de dönem sonrası betekrar seçilmemelerine yasal bir engel yoktur. Gerek Anayasamızın ilgili maddesinin ve gerekse  35/85 sayılı Yüksek Adliye Kurulu Yasasının öngördüğü gibi kurulun iki ana görevi vardır. Bunlar:

(a)     Yargının Genel İşleyişi, düzenli çalışması, yargıçların ve Mahkemelere bağlı kamu görevlilerinin görevlerine devamları, işlerin verimli bir biçimde yürütülmesi, yargıçların yetişmeleri ve mesleğin vakar ve onurlu korumaları yönünde gerekli önlemleri almak, ve

(b)     Yargıçların atanmaları, meslekte ilerlemeleri, görevlerinin veya görev yerlerinin geçici veya sürekli olarak değiştirilmesi, görevlerine son verilmesi ve disiplin konuları hakkında kesin karar vermektir.

    Yüksek Mahkeme Başkanı Kurulun da Başkanıdır. Tüm yargıçların Kurul tarafından  seçilip atnmasına karşın Yüksek Mahkeme Başkan ve Yüksek Mahkeme Yargıçlarının seçilip atanmalarının Cumhurbaşkanı tarafından ayrıca onaylanması gerekmektedir.

               KKTC'de yargıçlar avukat ve savcılar arasından seçilip atanmaktadır. Savcılar da mevzuatımız gereği avukat addedilmekte ve münhal kadronun doldurulması sözkonusu olduğu zaman onlarda, avukatlar gibi , Adliye Kuruluna başvurabilmektedirler.

              Yargıçlara ilişkin idare ve disiplin konuları Yüksek Adliye Kurulu konusuna göre Yüksek Mahkeme ve Yüksek Adliye Kurulu tarafından karara bağlanır. Yargıçların dışındaki personelin disiplin işlemleri ise bağımsız Kamu Hizmeti Komisyonu tarafından götürülür.

           Mahkemelerin bağımsızlığı, Anayasa ve 9/76 sayılı Mahkemeler Yasası ile güvence altına alınmıştır. Anayasının 136 ve 9/76  sayılı Mahkemeler Yasasının 4. maddesi yargıçların görevlerinde bağımsız ve yargı organının sürekli üyeleri oldukları, yargıçlara emir veya talimat verilemiyeceği onlara genelge gönderilemeyeceği, tavsiye ve telkinde bulunulamayacağı hususları öngörmektedir. Yargıçların güvenceleri ise Anayasasının 137. maddesi ile düzenlenmiştir. Bu güvenceler arasında yargıçların yasanın öngördüğü durumlar dışında görevlerinden uzaklaştırılamaycağı, kendileri istemedikçe  Anayasada gösterilen yaştan önce emekliye çıkarılamıyacağı, Mahkeme veya kadronun kaldırılması halinde dahi olsa, kazanılmış haklarından yoksun bırakılamıyacağı, yargısal görevleri esnasında, işlemlerle ilgili olarak, söyledikleri söz ve yaptıkları eylemlerden dolayı aleyhlerinde kovuşturmada bulunulamıyacağı gibi güvenceler sayılabilir

          Yüksek Mahkeme Başkan ve üyeleri altmışbeş yaşını, diğer yargıçlar altmış yaşını bitirinceye kadar görev yapabilirler.